To do kiedy należą się alimenty zależy od tego w jakim trybie zostały zasądzone. Alimenty mogą zostać zasądzone zarówno w wyroku rozwodowym, jak i w orzeczeniu wydanym w odrębnym postępowaniu wszczętym przed sądem rejonowym. Niezależnie od tego w jakim postępowaniu zostało wydane rozstrzygnięcie w przedmiocie alimentów, będzie to zawsze dokładnie takie samo świadczenie pieniężne służące zaspokojeniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Jest jednak jedna istotna różnica odnosząca się do terminu, od kiedy należą się alimenty.
Od kiedy należą się alimenty?
Alimenty w wyroku rozwodowym
Jak już zostało wskazane w jednym ze wcześniejszych wpisów (link TUTAJ), sąd w wyroku rozwodowym zobowiązany jest rozstrzygnąć o alimentach na rzecz małoletnich dzieci rozwiedzionych małżonków. Ponadto w wyroku rozwodowym – na wniosek jednej ze stron – może zostać zawarte rozstrzygnięcie zasądzające alimenty na rzecz małżonka, który nie był wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Więcej o alimentach na byłego małżonka można przeczytać TUTAJ.
Alimenty, które zostały zasądzone w wyroku rozwodowym można egzekwować dopiero od chwili uprawomocnienia się wyroku o rozwód. Oznacza to, że aż do uprawomocnienia się wyroku rozwodowego nie ma możliwości ich egzekwowania. Co więcej, uprawnionemu nie należą się „zaległe” raty alimentacyjne, tj. za czas trwania postępowania rozwodowego. Związane jest to bezpośrednio z brzmieniem art. 58 k.r.o. i zasadą integralności wyroku rozwodowego.
Alimenty w toku postępowania rozwodowego
Czy to oznacza, że aż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o rozwód nie ma możliwości uzyskania środków finansowych od osoby, która powinna partycypować w kosztach utrzymania?
Jeżeli uprawniony uprawdopodobni istnienie roszczenia, to sąd zgodnie z art. 753 k.p.c. może udzielić zabezpieczenia alimentów już w trakcie trwania postępowania.
W praktyce sprowadza się to do tego, że zobowiązany ma obowiązek płacić ustaloną w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia kwotę na rzecz małoletniego dziecka lub na zaspokojenie potrzeb rodziny. Dzięki takiemu rozwiązaniu uprawniony może uzyskać środki na swoje utrzymanie już na etapie postępowania rozwodowego, które może trwać bardzo długo.
Należy jednak pamiętać, że jeżeli w wyroku rozwodowym zostanie ustalona wyższa kwota alimentów, to uprawnionemu nie przysługuje roszczenie o zapłatę różnicy.
Alimenty poza postępowaniem rozwodowym
W sytuacji gdy alimenty dochodzone są w odrębnym postępowaniu (tj. nie w ramach procesu rozwodowego), można dochodzić ich zapłaty od dnia wytoczenia powództwa. W związku z tym, po zapadnięciu rozstrzygnięcia, uprawnionemu przysługuje roszczenie o zapłatę również zaległych alimentów, tj. za cały czas trwania postępowania.
W odrębnym postępowaniu o alimenty można także złożyć wniosek o ich zabezpieczenie na zasadach takich, jak zostało wskazane powyżej. W sytuacji, w której finalnie zostanie ustalona wyższa kwota aniżeli została objęta zabezpieczeniem uprawnionemu przysługuje wyrównanie, tj. roszczenie o zapłatę różnicy.
Przykładowo:
w trakcie trwania postępowania sąd udzielił zabezpieczenia alimentów i zobowiązał pozwanego do płacenia kwoty 500 zł miesięcznie tytułem alimentów. Po czterech miesiącach sprawa zakończyła się i w prawomocnym już wyroku sąd ustalił alimenty w wysokości 750 zł miesięcznie.
Wobec tego, że przez cztery miesiące płacone były alimenty o 250 zł niższe od zasądzonych, zobowiązany do płacenia alimentów musi dokonać wyrównania i zapłaty 1.000 zł.
