Bardzo często spotykam się z klientami, którzy uważają, że przyczynili się do rozkładu pożycia w mniejszym stopniu niż drugi ze współmałżonków i w związku z tym widzą tylko i wyłącznie możliwość rozwiązania małżeństwa przez rozwód z winy drugiej strony. Czy słusznie?
Otóż nie!
Art. 57 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie rozróżnia winy „większej” i „mniejszej”, a co za tym idzie brak jest podstawy dla kompensowania wzajemnych przewinień. Tego z małżonków, który zawinił jedną z wielu przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego, należy uznać za współwinnego, choćby nawet wina drugiego z małżonków w spowodowaniu innych przyczyn była cięższa (wyrok Sądu Najwyższego z 06 listopada 1997 r., I CKN 341/97).
W związku z powyższym sąd, uznając każdego z małżonków za współwinnego w rozkładzie pożycia małżeńskiego, rozwiąże małżeństwo z winy obu stron. „Mniejszy udział” jednego z małżonków w spowodowaniu i utrwaleniu rozkładu pożycia małżeńskiego nie wyłącza bowiem jego współwiny (wyrok Sądu Najwyższego z 22 września 1997 r., II CKN 329/97 oraz z 24 kwietnia 1997 r., II CKN 128/97).
Wielokrotnie w kwestii winy „większej” i „mniejszej” wypowiadał się Sąd Najwyższy. Poniżej przedstawiam kilka interesujących orzeczeń.
1. „Do przyjęcia współwiny za rozkład pożycia między małżonkami wystarczy, gdy drugie z małżonków swoim postępowaniem przyczyniło się do tego rozkładu, chociażby stopień jego zawinienia był mniejszy” (wyrok Sądu Najwyższego z 08 stycznia 1999 r., I CKN 875/98,);
2. „Przy orzekaniu rozwodu z współwiny obojga małżonków nie rozróżnia się stopni zawinienia każdego z nich. Jednakże zawsze musi istnieć wystarczająca podstawa do ustalenia, że każde z nich ponosi winę wyrażającą się w poważnym naruszeniu obowiązków wynikających z zawarcia związku małżeńskiego” (wyrok Sądu Najwyższego z 06 maja 1998 r., II CKN 717/97);
3. „Ustawie nie jest znane pojęcie winy większej lub mniejszej, dla jej przypisania bowiem wystarczy każde zachowanie strony, które zasługuje na negatywną ocenę i które w jakimkolwiek stopniu przyczyniło się do rozkładu pożycia małżeńskiego” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 11 marca 2010 r., I ACa 46/2010);
W związku z powyższym przed złożeniem pozwu o rozwód należy zastanowić się i zadać sobie następujące pytania: czy w moim zachowaniu można dopatrzyć się negatywnych elementów?; czy mojemu zachowaniu można przypisać ujemną ocenę moralną? czy moje niewłaściwe zachowanie mogło przyczynić się do rozpadu małżeństwa?